Rynek festiwalowy oraz imprez, zwłaszcza muzycznych, stałe się rozwija. Organizatorzy stają często jednak przed różnymi wyzwaniami, zwłaszcza podatkowymi. Na przykład, jak rozliczyć dodatkowe świadczenia, ponoszone na rzecz artystów biorących udział w tych wydarzeniach. Mogą to być np. wydatki na nocleg, transport, wyżywienie, czasem też alkohol.
CIT
Na gruncie art. 15 ust. 1 ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy CIT.
Z perspektywy niniejszego stanu faktycznego kluczowe jest określenie, czy przedmiotowe koszty są kosztami reprezentacji w myśl art. 16 ust. 1 pkt 28 Ustawy CIT.
Zdaniem autora, można zaliczyć wydatki poniesione na nocleg, transport oraz wyżywienie do kosztów uzyskania przychodu, pod warunkiem ścisłego związku z uzyskaniem przychodu. Biorąc pod uwagę charakter wydarzenia i fakt, że bez udziału artystów podatnik nie uzyska przychodu ze sprzedaży biletów na wydarzenie, w naszej ocenie zasadne jest zaliczenie tych wydatków do kosztów uzyskania przychodu.
Do powyższej wykładni przychyla się w interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 grudnia 2017 r. (nr 0114-KDIP2-1.4010.300.2017.1.JS), w której, w stanie faktycznym Wnioskodawca zorganizował kongres medyczny i zapewnił zaproszonym lekarzom nocleg, wyżywienie i transport.
Z kosztów uzyskania przychodów wyłączone będą jednak wydatki na alkohol, które są traktowane jako wydatki na koszty reprezentacji, wobec czego nie można ich zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Taka wykładnia została też potwierdzona w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 grudnia 2023 r. (nr 0111-KDIB1-1.4010.725.2023.1.BS), w której wnioskodawca zorganizował wydarzenie mające na celu promocję nowego modelu samochodu i w ramach wydarzenia zapewnił gościom oraz zaproszonym artystom alkohol. Organy podatkowe przy takim stanie faktycznym stanęły na stanowisku negatywnym.
VAT
Przechodząc do kwestii rozliczenia podatku VAT, to w pierwszej kolejności wskazać należy, iż zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Z powołanych przepisów art. 86 ustawy VAT wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione łącznie określone warunki:
· odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług;
· towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. Takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego);
· faktura dokumentuje czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski, czyli została na niej wskazana kwota podatku.
W art. 88 Ustawy VAT ustanowiono katalog towarów i usług, od których nie można odliczyć podatku naliczonego.
Wśród nich, w art. 88 ust. 1 pkt 4 Ustawy VAT znajduje się nabycie usług gastronomicznych i hotelarskich. Zatem od nabycia tych usług nie można odliczyć podatku naliczonego.
We wspomnianym katalogu nie znajdują się usługi cateringowe, wobec czego od zakupu takich usług można odliczyć podatek naliczony.
W świetle ukształtowanej praktyki organów za usługi cateringowe należy rozumieć:
· spożywanie posiłków poza miejscem ich przygotowania;
· dostarczanie gotowej lub niegotowej żywności.
Powyższe potwierdza przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 maja 2016 r. (nr IBPP2/4512-195/16/EK).
Jednocześnie mimo, iż zakup alkoholu nie został objęty zakresem zastosowania art. 88 ustawy VAT, to zdaniem autora również nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, ze względu na fakt, że jest ta czynność nie jest związana z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą, a ma jedynie na celu zaspokojenie osobistych potrzeb uczestników.
Za taką wykładnią przemawia przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 czerwca 2023 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.222.2023.2.KW).
Zarazem, wedle autora będzie można odliczyć podatek naliczony od usługi transportu, gdyż w tym przypadku zachodzi wystarczający związek pomiędzy zapewnieniem transportu artyście, a działalnością gospodarczą jaką jest organizacja festiwali, a dodatkowo w Ustawie VAT nie zawarto wyłącznie od odliczenia kwoty podatku VAT.
W teorii, dopuszczalne jest odliczenie podatku naliczonego od usług kompleksowych, choćby obejmowały one np. Usługi hotelarskie. Tym niemniej, taka usługa kompleksowa musiałaby składać się z wielu różnych świadczeń, których nie powinno się sztucznie wydzielać, bowiem samodzielnie nie posiadałyby ekonomicznego sensu.
Nieodliczony VAT w CIT
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. A Ustawy CIT, nie uważa się za koszt uzyskania przychodu podatku od towarów i usług, z tym, że jest kosztem uzyskania przychodów jest podatek naliczony:
· jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług;
· w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Z powyższego wynika, że jeżeli nie można odliczyć podatku VAT od zakupu danej usługi na podstawie przepisów ustawy VAT, to można zaliczyć ten podatek w koszty uzyskania przychodu.
Na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT nie można odliczyć podatku naliczonego od zakupu usługi gastronomicznej i hotelarskiej. Zatem można zaliczyć ten podatek do kosztów uzyskania przychodu.
Taka wykładnia została potwierdzona przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 marca 2022 r. (nr 0111-KDIB1-2.4010.8.2022.1.MZA).
Zarazem zdanie autora nie będzie można rozliczyć podatku naliczonego od zakupu alkoholu, albowiem jego zakup nie mieści się w hipotezie dwóch powyższych przesłanek, a tym samym nie można uznać podatku naliczonego od tego wydatku za koszt uzyskania przychodu.
PIT
Zgodnie z art. 11 ustawy PIT przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” oznacza generalnie każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).
Zgodnie z art. 11 ust. 2a Ustawy PIT, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
a. Jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
b. Jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
c. Jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
d. W pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
W związku z powyższym wszystkie indywidualne przysporzenia spełnione dla artysty mogą stanowić nieodpłatne świadczenie.
W przedmiotowym przypadku, należałoby wyróżnić dwie sytuacje, w postaci zapewnienia dodatkowych świadczeń na rzecz artystów współpracujących na podstawie umowy:
1. Cywilnoprawnej (wypłacane jest honorarium);
2. B2b bądź umowy zawartej z agencją reprezentującą takiego artystę.
W praktyce, zasadniczo umowy zawierane są nie bezpośrednio z artystami, ale z agencjami, które ich reprezentują. Dodatkowo, artyści świadczą usługi jako przedsiębiorcy wystawiając za koncerty faktury VAT (opcjonalnie, te faktury wystawiają agencje).
W pierwszym przypadku, należałoby zwrócić uwagę na art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. B Ustawy PIT, według którego, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.
Aby jednak przedmiotowe świadczenia, do wysokości określonej w ww. Rozporządzeniu, korzystały ze zwolnienia, muszą być spełnione warunki, wynikające z art. 21 ust. 13 ustawy PIT.
Zgodnie z jego treścią, ten przepis stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:
· w celu osiągnięcia przychodów lub · w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
· przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
· przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.
Zatem po spełnieniu powyższych warunków, na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej opłacenie transportu artystom tudzież zwrot pieniędzy za bilety będzie zwolniony z podatku dochodowego.
Jednocześnie nocleg w myśl § 8 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, za nocleg podczas podróży krajowej w obiekcie świadczącym usługi hotelarskie pracownikowi przysługuje zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem, jednak nie wyższej za jedną dobę hotelową niż dwudziestokrotność stawki diety. W uzasadnionych przypadkach pracodawca może wyrazić zgodę na zwrot kosztów noclegu stwierdzonych rachunkiem w wysokości przekraczającej limit, o którym mowa w ust. 1 (ust. 2 § 8 rozporządzenia).
Za taką wykładnią przemawia stanowisko zawarte przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 lutego 2020 r. (nr 0112-KDIL3-2.4011.448.2019.2.TR, 0112-KDIL3-2.4011.459.2019.1.TR).
Jednocześnie wydatki na wyżywienie i alkohol nie zostały objęte zakresem zastosowania powyższych przepisów. Tym samym, teoretycznie, one mogą stanowić formę nieodpłatne świadczenia podlegającego opodatkowaniu. Wyjątkiem będą sytuacje, kiedy nie będą one miały formy zindywidualizowanej (np. Wyżywienie i alkohol będzie dostępny w formie otwartego bufetu). Wówczas, z uwagi na brak indywidualizacji świadczeń, beneficjenci nie uzyskają przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Inna sytuacja będzie miała miejsce, w sytuacji, gdy artyści tytułem zrealizowanych usług wystawią faktury VAT bądź też daną usługę zafakturuje agencja będąca pośrednikiem.
Wówczas, to zasadniczo dany artysta bądź agencja w ramach prowadzonej działalności gospodarczej powinni rozpoznać przychód z otrzymanych, nieodpłatnych świadczeń.
Potwierdzone to zostało przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 grudnia 2021 r. (nr 0112-KDWL.4011.156.2021.1.WS).
